مصالح ساختمانی به تمام مواد و مصالح اولیه که برای اجرای پروژه های ساختمانی و عمرانی استفاده می شوند، گفته می شود. کیفیت بالا و انتخاب صحیح مصالح برای اجرای پروژه های ساختمانی است که در حقیقت دوام و استحکام یک سازه را تضمین می کند. مهندسان و پیمانکاران در انتخاب مصالح مناسب برای پروژه های خود به عوامل بسیاری توجه می کنند، عواملی که شامل زیبایی ساختمان و همچنین در برگیرنده امنیت و مقاومت سازه در برابر شرایط محیطی، خسارت ها و حوادث احتمالی می باشند. در این صورت است که می توان گفت پروژه های ساختمانی با کیفیت بسیار عالی به تمام شده اند.
طبقه بندی مصالح
- آجر، سفال، کاشی و سرامیک
- سنگ ساختمانی
- سنگدانه
- سیمان و فراورده های آن
- آهک ، گچ و فراورده های آن
- ملات های بنایی
- فلزات و فرآورده های آن
- چوب و فرآورده های آن
- قیر و قطران
- شیشه
- رنگ و پوشش های تزئینی پلاستیک های ساختمان
انبار کردن
انبار کردن مواد و مصالح و فرآورده های ساختمانی باید به گونه ای باشد که دسترسی به آنها آسان بوده، مصالحی که زودتر وارد می شوند زودتر خارج شده و مصرف شوند. و با مصالح دیگر مخلوط نشده و شرایط محیطی باعث از دست رفتن ویژگی های آنها نشود. همچنین امکان رخ دادن آتش سوزی وجود نداشته باشد.
ساخت و تولید در کارگاه
چنانچه برخی از مواد و مصالح در کارگاه تولید شود باید برای حفظ جان کارگران هنگام بهره گیری از تجهیزات تولید تدابیر ایمنی لازم عمل آید.
دسته بندی آجر
- آجر معمولی
- آجر نما
- آجر مهندسی
- آجر ماسه آهکی
- آجر بتنی
ویژگی ها و الزامات کاربردی
آجرهای رسی:
- کاملا پخته، یکنواخت و سخت، مقاومت فشاری و جذب آب استاندارد
- وزن ویژه حداقل 7/1 گرم بر سانتیمتر مکعب
- مصرف مجاز تکه آجر
- مصرف بلامانع آجرهای کهنه
- مصرف بلا اشکال آجرهای ترکدار، کج، گود و برجسته در کمتر از 20% کار
- مصرف آجرهای ترکدار نما در پشت کار
آجرهای ماسه آهکی:
- ظاهری تمیز و یکنواخت و بدون ترک
- مقاومت فشاری حد اقل 5/7 مگا پاسکال
- کاهش نسبی مقاومت فشاری کمتر از 20
- جذب آب بین 8 الی 20 درصد وزن
آجرهای مناسب برای مصارف گوناگون
دسته بندی سفال:
- سفال دیواری (غیر باربر)
- سفال نما
- سفال سقف
ویژگی و الزامات کاربردی
- کاملا پخته یکنواخت و سخت
- سطح صاف
- حد اکثر جذب آب 20% وزنی
- سطح با قابلیت پیوند با ملات
کاشی:
- کفی و دیواری
- دارای 3 درجه کیفیت
موارد مورد بررسی در کیفیت کاشی:
انواع ترک، ترکهای مویی لعاب، نداشتن لعاب، ناصافی سطح، فرو رفتگی، انواع سوراخها، ذوب نشدن لعاب، وجود خال و لکه یا هرگونه ضایعات اضافی سطحی، اشکالات زیر لعاب، اشکالات چاپ و دکور، سایه دار بودن، لب پریدگی، گوشه پریدگی می باشد
ترک در هیچ دسته از کاشی ها ی درجه 1،2،3 قابل قبول نمیباشد.
دسته بندی سنگ های ساختمانی:
- گرانیت ها
- مرمریت ها
- سنگ های آهکی
- توف ها
دسته بندی ظاهری
- سنگ طبیعی (رودخانه ای و کوهی)
- سنگ کارشده شامل قواره، بادبر، مکعبی، تمام تراش، لوحه سنگ، لایه لایه
ویژگی ها و الزامات:
- بدون شیار، ترک و رگه و عوامل تخریب کننده
- بدون پوسیدگی
- در آب حل نشود
- ضریب انبساط حرارتی سنگ های نما و ملات پشت آن به هم نزدیک باشد.
- مقومت در برابر سرما در اقلیمهای سرد
- مقاومت در برابر سایش و ضربه برای سنگ های کف
- استفاده از سنگهای دارای مقاومت فشاری کمتر از 15 مگا پاسکال تنها در کارهای غیر باربر
- در دمای کمتر از 5 درجه استفاده از سنگ مجاز نیست.
- قبل از استفاده قطعه سنگ باید تمیز و مرطوب شود.
- اتصالات فلزی در نصب سنگ باید از فلز زنگ نزن باشد ویا در دوغاب قرار گیرد تا زنگ نزند.
دسته بندی سنگدانه ها:
ریز دانه (ماسه) و درشت دانه (شن)
دسته بندی برحسب توده :
معمولی، سبک دانه، سنگین دانه
انبار کردن سنگدانه:
- باید بر حسب اندازه جداگانه انبار شوند.
- به نحوی که مواد خارجی آنها را آلوده نکند
سنگ مناسب برای مصارف گوناگون
انواع سیمان آبی
پرتلند،
سیمان امیخته،
سفید،
رنگی
شرایط انبار کردن سیمان:
- به دور از نم و رطوبت
- سیمان فله فقط در سیلو
- در رطوبت بالای 90 در صد مدت نگهداری سیمان در کیسه حد اکثر 6 هفته و در سیلو حداکثر 3 ماه
- آزمایش قبل از مصرف برای سیمانهای کلوخه شده
موارد مصرف سیمان
فرآورده های سیمانی
- بلوک سیمانی
- موزاییک
ویژگی و الزامات
- کاملا سالم و بدون عیب باشد
- میانگین مقاومت فشاری 12 بلوک نباید از 280 کیلو گرم بر سانتیمتر مربع (برای سطوح پر) کمتر شود. مشروط بر اینکه مقاومت فشاری هیچ یک از بلوکها از 75 درصد مقدار مقاومت متوسط کمتر نباشد.
- ضریب اصطحکاک سطح باید حدی باشد که امکان سر خوردن وجود نداشته باشد
آهک:
- آهک خالص
- آهک منیزیومی یا دولومیتی
- آهک آبی و نیمه آبی
فرآورده های آهکی:
- آجر ماسه آهکی
- بتن آهکی سبک
ویژگی ها و الزامات
95 درصد ریزدانه از الک 300 میکرونی و 100 درصد آنها از الک 180 میکرونی بگذرد.
در محیط نمناک باشد.
موارد مصرف آهک ساختمانی
گچ و فرآورده های آن:
- بلوک های گچی
- ورقهای گچی
- قطعات پیش ساخته گچی سقف کاذب
ویژگی و ملاحظات:
- غیر قابل استفاده در اعضای باربر
- در مجاورت قطعات فلزی باید از ضد زنگ استفاده کرد.
- در مناطق مرطوب نباید در مجاورت بتن استفاده شود.
- دور از رطوبت انبار شود.
موارد مصرف انواع گچ ساختمانی
ملات های بنایی:
- هوایی
- آبی
- انواع ملات: گلی، گچی، آهکی،سیمانی، قیری
فلزات:
فلزات آهنی: چدن، فولاد : ورق و تسمه، میلگرد، نیمرخ های نورد شده:
، نیمرخ زد، نیمرخ چهارگوش و شش گوش، نیمرخ توخالی، I، ناودانی، نبشی، سپری، لوله های فولادی، اتصالات
ویژگی ها و الزامات:
- بدون زنگ زدگی باشد
- درصورت زنگ زدگی باید تمیز شود.
- در صورت ساییده شدن و کاهش مقطع باید در محاسبات لحاظ شود.
- لبه های برش باید صاف باشند.
فلزات غیر آهنی:
- آلومینیوم : ورق آلومینیومی، نیمرخ آلومینیومی، لوله ها و قوطی،
- مس
- سرب
- روی
- قلع
وسایل جوشکاری
- الکترودها: الکترود جوش فولاد ساختمانی، جوش فولاد های کم آلیاژ، جوش فولادهای مخصوص
- سیم جوشکاری پودر گداز آور
چوب:
- پهن برگان (سخت چوب)
- سوزنی برگان (نرم چوب)
- شکل های کاربردی چوب: گرده بینه، تیر، بینه، نعل، دو نعل، قنداق، تراورس، بازو، تخته، الوار، روکش.
ویژگیها:
- بافت و ظاهر یکنواخت و تمیز
- عدم وجود رگه های مایل
نگهداری چوب:
- به دور از آلودگی و آسیب
- دور از آتش و دارای سیستم اعلام و اطفای حریق
- استفاده از مواد برای مقابله با حشرات
فرآورده های چوبی
- پارکت
- بلوک چوبی
- کفپوش های چوب پنبه ای : لینولیوم، کاشی چوب پنبه ای
- در چوبی
- پنجره
- اتصالات
قیر:
قیر طبیعی
قیر ساختگی: قیرهای جامد
قیرهای جامد اکسید شده
قیر های مایع
قیرهای مایع زودگیر
قیرهای مایع کندگیر
قیرهای مایع دیرگیر
ویزگی و الزامات:
- غیر قابل نفوذ در برابر آب و رطوبت
- مقاوت در برابر باز، اسید و نمک
- قابلیت ارتجاع
- پایداری در دماهای متفاوت
- جلوگیری از سوختن قیر
- جلوگیری از استفاده امولسیونهای یخ زده
- چسبندگی
- محلول بودن در برخی حلالها
- عایق بودن در برابر جریان الکتریسیته رنگ ثابت
قیرهای غیر قابل استفاده
- تجزیه شده در دمای زیاد و زغال شدن
- عدم خاصیت چسبندگی در محیط مرطوب و آلودگی با خاک نرم
- تغییر شکل در مفابل فشار و حلالها
فرآورده های قیری:
- بتن آسفالتی
- کفپوش های قیری
- عایق های رطوبتی
شیشه
- ایمنی،
– مسلح،
– تنیده،
- نشکن،
– متورق،
– ضد صوت،
– ضد گلوله،
– بازتابنده، ویژه
ویژگی ها و الزامات کاربردی
– کاملا صاف و شفاف، بیرنگ، عاری از موج، فاقد حباب هوا، ترک، خراش، لکه و دودزدگی و خم و …
– ضخامت یکسان در تمام سطوح
– قابلیت رنگ آمیزی
– خاصیت ارتجاعی و انعطاف
– پایدار در برابر عوامل جوی و هوازدگی
فرآورده های شیشه
– کاشی شیشه ای
– بلوک شیشه ای الیاف و پشم شیشه
رنگ و پوشش تزئینی:
– رنگ های پایه آبی
– رنگ های پایه حلالی
– رنگ های غیر حلالی (پودری)
– رنگ های سنتی
ویژگی و ملاحظات
- سازگاری و چسبندگی با سطح زیر کار
- امکان رنگ امیزی مجدد
- ثبات در برابر عوامل جوی
- مقاومت در برابر آلودگی هوا
- نفوذپذیری کافی در برابر بخار آب
- مقاومت در برابر آب جاری
- مقاومت در برابر شستشو
- عدم ایجاد مسمومیت
پوشش های رویه ای ناصاف
- لاک ها
- جلاها
- لعاب ها
- فیلرها
- سیلر ها
- مواد رنگزا
پلاستیک های ساختمانی براساس ویژگی فیزیکی و مکانیکی
- سخت
- نیمه سخت
- نرم
- کشسان
پلاستیک ها براساس رفتار حرارتی و سخت شدن:
- ترمو پلاست ها(گرما نرم ها)
- ترموست ها (گرما سخت ها)
کاربرد پلاستیک ها در ساختمان
- تهیه هسته مرکزی دیوار های ساندویچی
- ماده چسباننده برای ساندویچ ها
- سقف های پیش ساخته
- دیوار ها
- کفپوش
- قاب پنجره
- واشرهای آب بندی
- درهای لایه ای
- پانل
- ملات و اندود
– مواد افزودنی بتن
– کابینت و مبلمان
– نرده
– ورق
– لوله
– اتصالات
– مخازن
– عایق
– کانال
– پوشاننده ها
– چسب ها
– درزگیری و آب بندی
– دستشویی و آبریزگاه
گردآورندگان : مرضیه هوشمند – مینا رضائیان
Comments